- Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Αθηνών
- Στεγάζεται στην αναστηλωμένη το 1956 από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή στοά που είχε οικοδομήσει στον ίδιο χώρο ο βασιλιάς της Περγάμου Άτταλος το 2ο αι. π.Χ. Η συλλογή του μουσείου, από τις πιο αξιόλογες της Αθήνας, περιλαμβάνει ενδεικτικά ευρήματα που σχετίζονται με την κοινωνική και πολιτική ζωή έτσι όπως αυτή εξελίχθηκε στο χώρο της Αγοράς για τριάντα έξι περίπου αιώνες, από το 3000 π.Χ., που χρονολογούνται τα πιο παλιά ευρήματα τα οποία βρέθηκαν μέσα σε πηγάδια της Νεολιθικής εποχής, μέχρι τον 6ο αι. μ.Χ., όταν ο Ιουστινιανός έκλεισε τις φιλοσοφικές σχολές και ο χώρος της Αγοράς ερήμωσε.
Η Στοά του Αττάλου, που ήταν κάτι σαν εμπορικό κέντρο της εποχής, αναστηλώθηκε με βάση τις ακριβείς περιγραφές των περιηγητών και με τα ίδια υλικά όπως σώθηκαν σε ορισμένα σημεία. Tα ευρήματα που εκτίθενται στις προθήκες κατά μήκος της στοάς είναι τοποθετημένα κατά χρονολογική σειρά.
Τα ερυθρά αγγεία που θα δείτε πρώτα, τα οποία βρέθηκαν σε ένα από τα είκοσι πηγάδια που έχουν εντοπιστεί στην ευρύτερη περιοχή, αποτελούν τα παλαιότερα τεκμήρια κατοίκησης της Αθήνας που έχουν βρεθεί και χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή, γύρω στο 3000 π.Χ.
Γύρω στο 1400 π.Χ. χρονολογούνται τα αντιπροσωπευτικά αγγεία της εποχής του Χαλκού τα οποία προέρχονται από τους 47 μυκηναϊκούς τάφους που έχουν εντοπιστεί. Το πιο εντυπωσιακό από αυτά είναι ένα σκεύος ειδών καλλωπισμού (πυξίς) από ελεφαντόδοντο, με μια σκηνή από γρύπες που επιτίθενται σε ένα λιοντάρι, το οποίο ανήκε προφανώς σε κάποια πλούσια Αθηναία της εποχής.
Από τη Γεωμετρική περίοδο (9ος-7ος αι. π.X.), όταν τα αγγεία με μοτίβα από φυτικό διάκοσμο και καμπυλοειδή αφαιρετικά σχέδια της Μυκηναϊκής εποχής αντικαθίστανται από μελανόμορφα αγγεία διακοσμημένα με αυστηρά γεωμετρικά σχήματα, υπάρχουν αρκετά αξιόλογα ευρήματα. Τα πιο ενδιαφέροντα προέρχονται από τον τάφο μιας Αθηναίας του 850 π.Χ. Γύρω από τον αμφορέα που περιείχε τη στάχτη της βρέθηκαν περισσότερα από πενήντα αγγεία, χρυσά δαχτυλίδια, δύο εντυπωσιακά χρυσά σκουλαρίκια με ρόδια και ένα πήλινο στρογγυλό αγγείο (πυξίδα) με το σκέπασμά του διακοσμημένο με μαιάνδρους και πέντε μικρά άλογα, το οποίο περιείχε είδη καλλωπισμού ή κοσμήματα της αποθανούσης.
Ένα άλλο ενδιαφέρον σκεύος παρόμοιας χρήσης είναι αυτό του οποίου η λαβή αποτελείται από τρία μικρά άλογα. Στην ίδια περίοδο ανήκει επίσης και ένας μεγάλος αμφορέας του 7ου αι. π.Χ., στο λαιμό του οποίου εικονίζεται το κεφάλι ενός ταύρου.
Στην περίοδο ακμής της αθηναϊκής δημοκρατίας (πρώτο μισό του 5ου αι. π.X.) ανήκουν τα θραύσματα αγγείων (όστρακα) στα οποία οι Aθηναίοι έγραφαν το όνομα όσων πίστευαν πως είχαν αποκτήσει υπερβολικά μεγάλη δύναμη, ώστε να συνιστούν απειλή για το πολίτευμα, ζητώντας την εξορία τους. Θα δείτε όστρακα με το όνομα επιφανών αντρών της Αθήνας, όπως του Αριστείδη, του Θεμιστοκλή, του Κίμωνα και του Περικλή, από τους οποίους μόνο ο τελευταίος δεν είχε εξοριστεί.
Σημαντικά δείγματα της κλασικής περιόδου, στη διάρκεια της οποίας χτίζεται και το Ηφαιστείον (Θησείο), είναι η χάλκινη ασπίδα με διάμετρο ενός μέτρου περίπου, λάφυρο των Αθηναίων από τους Σπαρτιάτες, και οι ερμαϊκές στήλες που οι Αθηναίοι έστηναν στις εισόδους της Αγοράς. Στην ίδια περίοδο ανήκει και η κλεψύδρα νερού, που αποτελείται από δύο αγγεία με μικρή οπή στη βάση του ενός, από την οποία έτρεχε νερό προς το άλλο, που βρισκόταν σε χαμηλότερο επίπεδο, οριοθετώντας έτσι τη διάρκεια ομιλίας στα δικαστήρια στα έξι λεπτά περίπου. Δείτε επίσης τα μέτρα και τα σταθμά, που μαρτυρούν την έντονη εμπορική δραστηριότητα της περιοχής, το πολύ όμορφο πήλινο μυροδοχείο του γονατιστού έφηβου, και αρκετά ερυθρόμορφα και μελανόμορφα αγγεία. Εντύπωση προκαλούν οι φορητοί πήλινοι φούρνοι και οι πήλινες ψησταριές που εκτίθενται σε μία από τις προθήκες του μουσείου. Για την ομορφιά της ξεχωρίζει η χάλκινη κεφαλή της θεάς Νίκης, τα μαλλιά της οποίας ήταν καλυμμένα με ασήμι και χρυσάφι.
Αντιπροσωπευτικά της ελληνιστικής περιόδου είναι το σπαθί και ένα πόδι από το άγαλμα του έφιππου Δημήτριου του Πολιορκητή, του 300 π.Χ. περίπου, τα οποία οι Αθηναίοι είχαν πετάξει σε ένα πηγάδι εκατό χρόνια μετά, και η Στήλη της Δημοκρατίας, του 336 π.Χ., με ανάγλυφη παράσταση της Δημοκρατίας να στεφανώνει τον ένθρονο Δήμο, όπου είναι χαραγμένο το ψήφισμα της Εκκλησίας του Δήμου κατά της τυραννίας.
Τα πιο αξιόλογα δείγματα της ρωμαϊκής εποχής, εκτός από ορισμένες κεφαλές αγαλμάτων που εκτίθενται μέσα στο μουσείο, εκτίθενται στο χώρο έξω από αυτό. Στον ίδιο χώρο μπορείτε να δείτε και πολλά άλλα αγάλματα από τους ναούς και τα άλλα δημόσια κτίρια της Αγοράς. Aνάμεσά τους ξεχωρίζει ένα κολοσσιαίο μαρμάρινο άγαλμα του Aπόλλωνα, που βρέθηκε κοντά στο ναό του Πατρώου Απόλλωνα και πιθανόν να είναι έργο του μεγάλου γλύπτη του 4ου αι. π.Χ. Ευφράνορα. Εντυπωσιακά επίσης είναι και τα γλυπτά από το διάκοσμο του Ηφαιστείου.
Σε μια ξεχωριστή και αρκετά λειτουργική προθήκη, τέλος, εκτίθεται η νομισματική συλλογή του μουσείου, με αντιπροσωπευτικά νομίσματα της κάθε εποχής, τα σπανιότερα από τα οποία είναι τα δύο ασημένια αθηναϊκά τετράδραχμα.
Μερική άποψη της Στοάς Αττάλου, στην οποία στεγάζεται το Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Αθηνών.
Γενική άποψη της αίθουσας του Μουσείου Αρχαίας Αγοράς Αθηνών.
Μερική άποψη της αίθουσας του Μουσείου Αρχαίας Αγοράς Αθηνών? αριστερά διακρίνεται η χάλκινη ασπίδα των κλασικών χρόνων.
Τμήμα αίθουσας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Αθηνών.
Επιτοίχιες προθήκες με αγαλματίδια και προσωπεία, καθώς και επιδαπέδια προθήκη με λυχνάρια, στο Μουσείο Αρχαίας Αγοράς Αθηνών.
Dictionary of Greek. 2013.